Anno 1648: Prinsemolen
Locatie Prinsemolenpad 72
Strijd met het water (circa 1200 tot heden)
Ontginning van het veenlandschap
De overstromingen van de lage landen in de 12e en 13e eeuw zullen bewoners van het laag liggende land naar het hoger gelegen Hillegersberg hebben gelokt. Ook het plaatsje ‘Rotta’ (ter plaatse van het latere Rotterdam) is toen waarschijnlijk ondergelopen. Hiermee werd de donk van Hillegersberg een belangrijke vestigingsplaats en een uitgangspunt voor de ontginning van het achterland. Door het uitgraven van greppels en sloten naar de Rotte werd het omliggende land ontwaterd. De verdroogde bovenzijde van het veen werd zo geschikt als akkerland.
Pompen of verzuipen
Door inklinking, oxidatie en ontgraving van de omgeving van de rivier de Rotte is deze in de loop der tijd steeds hoger komen te liggen ten opzichte van het omringende landschap. Om het overtollige water af te voeren werden ter plaatse van de spuisluizen watermolens gebouwd, die het water uit de ontwateringssloten naar de steeds hoger gelegen Rotte afvoerden. In 1457 werd aan de Rotte bij de ‘Molesloot’ de ‘Berchs Mole’ gebouwd, die in 1648 werd vervangen door de huidige Prinsemolen. Even verderop bij het huidige Berg- en Broekse Verlaat stond de ‘Broecks Mole’, nu vervangen door een gemaal. Dit gemaal zorgt nu voor het op peil houden van de Bergse Plassen, maar in geval van nood is de Prinsemolen ook nog altijd maalvaardig.
Schuitje varen
De molensloten waren ook geschikt voor vervoer over water. Om van de vaarten in de hoger gelegen Rotte te komen werd gebruik gemaakt van een sluis of verlaat. Het Boterdorpse Verlaat vormt de verbinding tussen het water van de Rotte en de Strekvaart naar het dorp Hillegersberg. De Strekvaart werd vroeger druk bevaren. De vaart sloot aan op de "Wateringe" langs de Grindweg en werd gebruikt voor de beurtvaart, voor transport van turf, voor veevoer en mesttransport. Het verderop gelegen Berg- en Broekse Verlaat is nog steeds in gebruik als schutsluis tussen de Bergse Voorplas en de Rotte, en werd eveneens gebruikt voor het vervoer van landbouwproducten. Tegenwoordig wordt de sluis gebruikt door pleziervaartuigen.